ภาวะข้อไหล่ติด (Frozen Shoulder)

ข้อไหล่ติด เป็นภาวะที่ทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดไหล่ และไม่สามารถเคลื่อนไหวข้อไหล่ได้สุด สาเหตุของข้อไหล่ติด ในปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่จากการศึกษาทางพยาธิสรีรวิทยา พบการอักเสบของเยื่อหุ้มข้อ และมีการหนาตัวของเยื่อหุ้มข้อเป็นพังผืดตามมา ทำให้เคลื่อนไหวข้อได้น้อยลง มักเกิดกับผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย มักเป็นกับแขนที่ไม่ถนัดมากกว่าข้างที่ถนัด และมีโอกาสเป็นทั้ง 2 ข้าง ได้ประมาณ 20-30% พบได้บ่อยในผู้ที่มีอายุระหว่าง 40-60 ปี และพบว่า ผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน โรคของต่อมไทรอยด์ และโรคหัวใจ มีโอกาสเกิดภาวะข้อไหล่ติดได้มากกว่าคนทั่วไป

อาการของโรคข้อไหล่ติดมี 3 ระยะ ได้แก่

ระยะปวด

ผู้ป่วยจะรู้สึกว่าอาการปวดค่อย ๆ เป็นมากขึ้น ปวดเมื่อมีการเคลื่อนไหว ปวดมากตอนกลางคืนจนรบกวนการนอน องศาการเคลื่อนไหวของข้อจะค่อย ๆ ลดลง ระยะนี้มักนาน 2-9 เดือน น้ำหนัก ผู้ป่วยที่รูปร่างใหญ่ น้ำหนักมาก หมอนรองกระดูกสันหลังต้องรับน้ำหนักค่อนข้างมาก ความเสื่อมก็จะเกิดขึ้นเร็ว

ระยะข้อติด

อาการปวดจากระยะแรกเริ่มลดลง องศาการเคลื่อนไหวของข้อไหล่ในทุกทิศทางลดลงชัดเจน อาจส่งผลต่อกิจวัตรประจำวันอย่างมาก ระยะนี้ทั่วไปนาน 4-12 เดือน

ระยะฟื้นตัว

อาการปวดจะลดลง องศาการเคลื่อนไหวของข้อไหล่จะค่อย ๆ ดีขึ้นในช่วง 5 เดือน ถึง 2 ปี

การวินิจฉัยโรคแพทย์สามารถวินิจฉัยได้จากการซักประวัติและตรวจร่างกายส่วนการตรวจเพิ่มเติม เช่น เอกซเรย์ เอ็มอาร์ไอ การตรวจด้วย เครื่องอัลตราซาวด์ เพื่อแยกโรคอื่น ๆ ออกไปตามความเหมาะสมของผู้ป่วยแต่ละราย

การรักษาเป้าหมายของการรักษาการรักษาเป้าหมายของการรักษา คือ การลดความเจ็บปวดเพิ่มพิสัยของการเคลื่อนไหวและการกลับมาใช้งานข้อไหล่ในการทำกิจวัตรประจำวัน  เนื่องจากโดยทั่วไป ข้อไหล่ติด เป็นภาวะที่หายได้เอง การรักษาแบบประคับประคองตามระยะของโรคจะช่วยให้ผู้ป่วยส่วนใหญ่อาการดีขึ้น ในระยะปวดการรักษาเน้นลดอาการปวดและการอักเสบอาจให้ยาแก้ปวดและต้านการอักเสบ การออกกำลังเพื่อคงพิสัยข้อ เมื่อเข้าสู่ระยะข้อติดอาการปวดเริ่มน้อยลง การรักษาจะเน้นการเพิ่มพิสัยข้อ ผู้ป่วยสามารถออกกำลังกายได้เองโดยการยืดดัดข้อไหล่ทุกวัน

โดยก่อนการดัดข้อไหล่ควรประคบด้วยแผ่นความร้อน หลังดัดข้อไหล่แล้วอาจใช้แผ่นความเย็นประคบป้องกันการอักเสบ หากไม่ดีขึ้นอาจพิจารณาทำกายภาพบำบัดโดยการใช้อุปกรณ์ให้ความร้อนต่างๆ และการดัดข้อไหล่โดยนักกายภาพบำบัดจะช่วยทำให้อาการเป็นปกติเร็วขึ้น อย่างไรก็ตามผู้ป่วยควรต้องช่วยตนเองด้วยการยืดดัดข้อไหล่ทุกวันร่วมด้วย สุดท้ายในระยะฟื้นตัว จะเน้นการออกกำลังกายเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบข้อไหล่ หากอาการข้อไหล่ติดไม่ดีขึ้นจนรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันหลังการรักษาอย่างเต็มที่ 4-6 เดือน แพทย์อาจพิจารณารักษาโดยการผ่าตัด เช่น การดมยาสลบเพื่อดัดข้อไหล่ หรือการผ่าตัดส่องกล้องไปตัดผังผืดหรือเนื่อเยื่อที่ยึดข้อไหล่ เป็นต้น